Fiat, wermut i całun turyński, to najbardziej znane symbole tego, kolejnego włoskiego miasta, któremu francuskie wydawnictwo Michelin poświęciło osobny przewodnik turystyczny, a w Bezdrożach ukazał się on w polskim tłumaczeniu. Wzbogaca go ponad 90 kolorowych zdjęć, 5 mapek i planów, plus dołączona osobo na końcu, wyjmowana. Ponadto informacje i ciekawostki w ramkach, niestety nieuwzględnione w żadnym spisie czy indeksie. Podobnie jak w innych przewodnikach tej serii, także i ten rozpoczyna się od „Naszych podpowiedzi”, czyli sugestii, co szczególnie warto zobaczyć i przeżyć w tym mieście. Trochę zaskakujących, gdyż wśród 10 ciekawych, brak chociażby jednej propozycji zwiedzania któregokolwiek zabytku czy pałacu. Chociaż nie brak wśród nich z 3 gwiazdkami, czyli uznanymi za najwyższej klasy. Te gwiazdki, powszechnie stosowane w przewodnikach Michelina, bardzo ułatwiają wybór tego, co warto i należy zobaczyć. Zwłaszcza, gdy ma się na to ograniczony czas. Przydatny jest także sugerowany program trzydniowego – z ewentualnym rozszerzeniem o kolejne 2-3 dni –zwiedzania miasta oraz także przez 2 dni trzech miejscowości w okolicach: Langhe, Roero i Monteferrato. Chociaż wskazywanie, w której, konkretnej restauracji należy, czy przynajmniej warto zjeść obiad, kolację, lub wpaść do niej na kawę czy wino, to jest już, co najmniej, kryptoreklama. Podobnie w przypadku wskazywania sklepu, w którym warto kupować włoskie artykuły spożywcze. Dwa rozdziały wstępne: „Informacje praktyczne” z „Informatorem A-Z” i „Zaproszenie do podróży” zawierają to, co turyście ułatwi przygotowanie się do wyjazdu, dojazdu do tego miasta oraz poruszanie po nim. M. in., że są do Turynu bezpośrednie loty z Polski liniami regularnymi, ale też można tam dolecieć tanimi przez Mediolan, odległy o 140 km. Sporo o komunikacji miejskiej z rodzajami i cenami biletów, czy miejskiej karcie turystycznej zapewniającej wstęp do najważniejszych muzeów oraz zniżki w transporcie lokalnym. W „A-Z” są informacje o dniach wolnych od pracy, godzinach otwarcia ganków, kościołów, sklepów, muzeów itp. W przypadku tych ostatnich i podobnych obiektów z zaznaczeniem, że młodzież do 18 roku życia ma do nich wstęp bezpłatny, a wszyscy w pierwszą niedzielę miesiąca oraz w Noc Muzeów. Przydatne są informacje o cenach taksówek w różne dni tygodnia i godzinach oraz dodatkowej opłacie za bagaż. Czy, że w mieście praktycznie nie ma publicznych toalet. Korzystać z nich można albo w muzeach w trakcie ich zwiedzania, albo w kawiarniach, pytając jednak wcześniej personel o zgodę. Zakaz palenia tytoniu obowiązuje we wszystkich miejscach publicznych oraz hotelach, poza pokojami przeznaczonymi dla palaczy. Dosyć obszerne, z wieloma szczegółami (nazwa, adres, telefony, strony www, charakterystyka itp.) są informacje o noclegach, w podziale na dzielnice, kategorie, ceny. Podobnie o restauracjach, barach, kawiarniach, polecanych miejscach zakupów oraz rozrywek. Jest, ważny dla turystów, kalendarz świat i cyklicznych wydarzeń kulturalnych, Natomiast w „Zaproszeniu do podróży” historia miasta z jego kalendarzem historycznym. Prezentacja Turynu, jako miasta Fiata, sportu i kuchni, ale również tamtejszej kultury i sztuki. Osobno o kuchni piemonckiej, winach i wermutach. Podstawowa część przewodnika: „Dzielnice i zabytki Turynu” zawiera mnóstwo zwięzłych, ale chyba wystarczających turyście informacji o pałacach, świątyniach i innych budowlach oraz atrakcjach, w podziale na dzielnice miasta. Poprzedzone informacjami o dojeździe do nich. To samo, chociaż nieco zwięźlej, można przeczytać i dowiedzieć się o trzech wspomnianych miastach w okolicach Turynu, zmieszczonych, wraz ze zdjęciami, na 16 stronach. Na końcu przewodnika jest indeks, już bez oznaczania atrakcyjności poszczególnych miejsc i obiektów gwiazdkami. Jak już wspomniałem, brak w tym przewodniku spisu informacji i ciekawostek w ramkach włamanych w tekst. Szkoda, bo wiele z nich jest bardzo ciekawych, a ich odnalezienie, czy natrafienie na nie, wymaga wertowania całego tomiku. Przykładowo: „Prawda czy fałsz?” (o Całunie Turyńskim znajdującym się w długiej, oszklonej i zasłoniętej gablocie w specjalnej kaplicy w katedrze św. Jana Chrzciciela, a wystawianym na widok publiczny tylko raz na ćwierć wieku. Następnym razem w 2025 roku). Ponadto m.in. „Grande Torino” (o katastrofie lotniczej, w której w 1949 r. zginęło 18 zawodników tamtejszego klubu piłkarskiego). „Włoska stolica kina” (oczywiście w przeszłości Turyn). „Kuchnia piemoncka i gwiazdki Michelin”. „Indianie w mieście” (upamiętnienie bitwy stoczonej w 1667 roku przez kanadyjskich Irokezów z żołnierzami Emanuela Filiberta Sabaudzkiego). „Corcolo dei Lettori” (o XVII-wiecznym pałacyku). „Napój poza wszystkimi podejrzeniami” ( o miejscowym napoju wzmacniającym bicerin, dopuszczonym przez władze kościelne do spożywania nawet w poście). „Królewska korona” (o pałacach dynastii sabaudzkiej). I kilka innych. W sumie jest to poręczny, a przede wszystkim zawierający mnóstwo przydatnych i ciekawych informacji przewodnik, który warto polecić wszystkim wybierającym się do Turynu.

GLOBTROTER INFO Cezary Rudziński